DỊCH VỤ
KIỂM TOÁN NĂNG LƯỢNG

1.Kiểm toán năng lượng là gì?

Kiểm toán năng lượng là quá trình kiểm tra, phân tích và đánh giá các dòng năng lượng cho bảo tồn năng lượng trong một tòa nhà, quá trình hoặc hệ thống nhằm tối ưu hóa việc sử dụng năng lượng. Mục tiêu chính là giảm lượng năng lượng đầu vào mà không làm ảnh hưởng đến hiệu suất hoặc chất lượng đầu ra.
Kiểm toán năng lượng là quy trình quan trọng giúp các tổ chức và doanh nghiệp hiểu rõ hơn về cách họ sử dụng năng lượng, từ đó tìm ra cơ hội tiết kiệm và nâng cao hiệu quả. Điều này không chỉ giúp giảm chi phí vận hành mà còn góp phần bảo vệ môi trường, đặc biệt trong bối cảnh Việt Nam đang thúc đẩy phát triển bền vững.

Tại Việt Nam, kiểm toán năng lượng không chỉ là một lựa chọn mà còn là yêu cầu pháp lý đối với các đơn vị sử dụng năng lượng lớn. Theo Thông tư 25/2020/TT-BCT, các doanh nghiệp sản xuất công nghiệp, nông nghiệp và vận tải tiêu thụ từ 1.000 tấn dầu tương đương (TOE) mỗi năm trở lên, cùng các tòa nhà thương mại như trung tâm mua sắm, khách sạn tiêu thụ từ 500 TOE trở lên, bắt buộc phải thực hiện kiểm toán năng lượng.

2. Quy trình Kiểm toán Năng lượng

Quy trình kiểm toán năng lượng thường bao gồm 10 bước chính, được trình bày trong bảng dưới đây để quý bạn đọc dễ dàng theo dõi:

Mỗi bước đều đóng vai trò quan trọng, từ việc thu thập dữ liệu chính xác đến đề xuất các giải pháp cụ thể, giúp tổ chức đạt được mục tiêu tiết kiệm năng lượng.

3. Những điểm bất ngờ thú vị về Kiểm toán Năng lượng tại Việt Nam mà DN nên quan tâm?

Bối cảnh và Tầm quan trọng: 

Kiểm toán năng lượng là một công cụ thiết yếu trong quản lý năng lượng, đặc biệt tại Việt Nam, nơi nhu cầu năng lượng tăng nhanh do phát triển kinh tế. Theo bài viết về năng lượng tại Việt Nam, ngành công nghiệp tiêu thụ phần lớn điện năng, và việc tối ưu hóa sử dụng năng lượng là cần thiết để giảm phát thải khí nhà kính. Kiểm toán năng lượng không chỉ giúp tiết kiệm chi phí mà còn hỗ trợ tuân thủ các quy định pháp luật, như Thông tư 25/2020/TT-BCT, quy định ngưỡng tiêu thụ năng lượng bắt buộc kiểm toán:

• Đơn vị công nghiệp, nông nghiệp, vận tải: ≥ 1.000 TOE/năm.
• Tòa nhà (văn phòng, trung tâm thương mại, khách sạn): ≥ 500 TOE/năm.

Phân tích Quy trình Chi tiết

1. Lập kế hoạch: Bước này bao gồm xác định mục tiêu kiểm toán, như giảm chi phí hoặc tuân thủ pháp luật, và phân chia công việc cho đội kiểm toán. Việc chọn thiết bị đo kiểm, như đồng hồ đo năng lượng, là quan trọng để đảm bảo dữ liệu chính xác.
2. Khảo sát sơ bộ: Đội kiểm toán sẽ đến hiện trường, quan sát hoạt động của nhà máy, dây chuyền sản xuất, và thiết bị để nhận diện các khu vực tiêu thụ năng lượng lớn, như hệ thống HVAC hoặc chiếu sáng.
3. Thu thập dữ liệu: Dữ liệu bao gồm hóa đơn năng lượng 12 tháng gần nhất, báo cáo sản xuất, và các ghi chép từ phòng ban. Điều này giúp lập cơ sở so sánh cho các bước sau.
4. Thử nghiệm và đo lường: Có thể sử dụng các thiết bị như đồng hồ đo dòng điện hoặc cảm biến nhiệt để thu thập dữ liệu thực tế, đặc biệt cho các thiết bị chuyên dụng.
5. Tính toán cân bằng năng lượng: Bước này phân tích dữ liệu để xác định hiệu suất hệ thống, nhận diện các khu vực lãng phí, như rò rỉ nhiệt hoặc sử dụng không cần thiết.
6. Nhận dạng cải thiện quản lý: Đánh giá quy trình quản lý năng lượng hiện tại, như lịch sử sử dụng hoặc đào tạo nhân viên, để đề xuất cải thiện, ví dụ như áp dụng hệ thống quản lý năng lượng ISO 50001.
7. Nhận dạng cải thiện vận hành và bảo dưỡng: Kiểm tra các phương pháp vận hành, như lịch bảo dưỡng thiết bị, và phân công trách nhiệm cho nhân viên để đảm bảo tiết kiệm năng lượng, ví dụ thay thế bộ lọc không khí định kỳ.
8. Giải pháp chi phí thấp: Tìm các biện pháp như tắt đèn không cần thiết, sử dụng đồng hồ thời gian cho máy móc, hoặc sửa chữa nhỏ, với chi phí thấp và lợi ích nhanh chóng.
9. Giải pháp chi phí lớn: Xem xét đầu tư lớn, như thay thế máy nén khí hiệu suất cao hoặc lắp đặt hệ thống năng lượng mặt trời, với tính toán thời gian hoàn vốn để đảm bảo hiệu quả kinh tế.
10. Báo cáo cho ban quản lý: Báo cáo bao gồm tóm tắt phát hiện, phương pháp kiểm toán, và đề xuất hành động cụ thể, như kế hoạch thay thế thiết bị hoặc đào tạo nhân viên, để ban quản lý đưa ra quyết định.

4. Lợi ích kiểm toán năng lượng: 

Tại Việt Nam, khu vực công nghiệp tiêu thụ phần lớn điện năng do đây là lĩnh vực giữ vai trò quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế – xã hội. Tuy nhiên, nhiều nhà máy vẫn chưa tối ưu hóa việc sử dụng năng lượng, trong khi kế hoạch sản xuất còn thiếu hợp lý. Bên cạnh đó, phương pháp quản lý năng lượng truyền thống còn sơ sài, thiết bị giám sát phân tán và dữ liệu chưa được số hóa, gây khó khăn trong việc theo dõi và kiểm soát tiêu thụ năng lượng.

Việc triển khai hệ thống giám sát và quản lý năng lượng theo thời gian thực có thể giúp doanh nghiệp theo dõi tình hình sử dụng năng lượng, phát hiện bất thường và tối ưu hóa mức tiêu thụ theo từng thời điểm, từ đó nâng cao hiệu quả vận hành và giảm chi phí.

Một nghiên cứu khoa học về hiệu quả năng lượng tại Việt Nam cho thấy một doanh nghiệp lớn đã tiết kiệm 9,62% chi phí năng lượng hằng năm sau khi thực hiện kiểm toán. Với khoản đầu tư ban đầu 52.000 USD, doanh nghiệp này đạt thời gian hoàn vốn chỉ trong 14 tháng. Kết quả này minh chứng rằng kiểm toán năng lượng không chỉ giúp doanh nghiệp tuân thủ quy định pháp luật mà còn mang lại lợi ích kinh tế đáng kể, đặc biệt đối với các đơn vị tiêu thụ năng lượng lớn.

Pháp lý và thực tiễn: 

Theo bài viết về quy định năng lượng tại Việt Nam, Circular No. 25/2020/TT-BCT thay thế Circular No. 09/2012/TT-BCT, nhấn mạnh quản lý năng lượng hiệu quả cho các cơ sở tiêu thụ lớn. Điều này phản ánh cam kết của Việt Nam trong việc giảm phát thải và phát triển bền vững, phù hợp với các mục tiêu quốc gia về năng lượng sạch.

Các văn bản liên quan đến kiểm toán năng lượng:

1. Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả (2010) Luật số 50/2010/QH12 (Điều 4, Điều 10, Điều 32): Đối tượng bắt buộc: Cơ sở sử dụng năng lượng trọng điểm (tiêu thụ từ 1.000 TOE (tấn dầu quy đổi)/năm trở lên). Nội dung: Phải thực hiện kiểm toán năng lượng định kỳ 3 năm/lần và báo cáo kết quả lên Bộ Công Thương. Lĩnh vực áp dụng: Sản xuất công nghiệp, xây dựng, giao thông vận tải, dịch vụ thương mại.
2. Nghị định 21/2011/NĐ-CP Quy định chi tiết thi hành Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả:
3.  Thông tư 09/2012/TT-BCT Hướng dẫn quy trình kiểm toán năng lượng: Quy định nội dung báo cáo kiểm toán (phân tích hiệu quả sử dụng năng lượng, đề xuất giải pháp tiết kiệm). Yêu cầu lập kế hoạch tiết kiệm năng lượng sau kiểm toán.
4. Nghị định 134/2013/NĐ-CP Quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực năng lượng: Phạt tiền từ 50–100 triệu đồng nếu không thực hiện kiểm toán năng lượng hoặc báo cáo không đúng hạn.
5. Nghị định 08/2023/NĐ-CP (sửa đổi, bổ sung) Cập nhật danh mục ngành nghề và mức tiêu thụ năng lượng trọng điểm. Tăng cường yêu cầu về sử dụng hệ thống quản lý năng lượng ISO 50001 cho doanh nghiệp lớn. 6. Thông tư 25/2021/TT-BCT Quy định về định mức tiêu hao năng lượng cho ngành nhựa, thép, xi măng…

Kiểm toán năng lượng là một công cụ quan trọng để các tổ chức doanh nghiệp đạt được hiệu quả năng lượng và tuân thủ pháp luật. Với các lợi ích rõ ràng, như tiết kiệm chi phí và bảo vệ môi trường, các doanh nghiệp tại Việt Nam, đặc biệt là những đơn vị đạt ngưỡng tiêu thụ năng lượng, nên xem xét thực hiện kiểm toán năng lượng định kỳ. Việc này không chỉ giúp giảm chi phí mà còn góp phần vào mục tiêu phát triển bền vững và giảm phát thải khí nhà kính của quốc gia.

Những tổ chức, cá nhân nào cần phải kiểm toán năng lượng ?

Các đơn vị bắt buộc phải thực hiện kiểm toán năng lượng thuộc nhóm sử dụng năng lượng trọng điểm theo Nghị định 21/2011/NĐ-CP, cụ thể:

• Nhóm 1: Các cơ sở sản xuất công nghiệp, nông nghiệp và các đơn vị vận tải có tổng tiêu thụ năng lượng trong một năm quy đổi từ 1.000 tấn dầu tương đương (TOE) trở lên.

• Nhóm 2: Các công trình xây dựng được sử dụng làm trụ sở, văn phòng, nhà ở; các cơ sở giáo dục, y tế; và các khu vui chơi giải trí, thể dục, thể thao; cũng như khách sạn, siêu thị, nhà hàng và cửa hàng có tổng tiêu thụ năng lượng trong một năm quy đổi từ 500 tấn dầu tương đương (TOE) trở lên.

5. Tại sao lựa chọn Vinacontrol là đơn vị kiểm toán năng lượng ?

Nhiều nhà máy công nghiệp chưa có giải pháp sử dụng năng lượng tối ưu, đồng thời kế hoạch sản xuất còn chưa hợp lý. Bên cạnh đó, các phương pháp quản lý năng lượng truyền thống vẫn còn sơ sài, thiết bị giám sát tại chỗ phân tán và dữ liệu chưa được số hóa. Hệ thống giám sát và quản lý năng lượng theo thời gian thực có thể giúp quản lý doanh nghiệp xác định tình hình sử dụng năng lượng, phát hiện các vấn đề bất thường và hỗ trợ kiểm soát mức tiêu thụ năng lượng vào các thời điểm khác nhau.

Hiểu được những trăn trở này, đội ngũ chuyên gia tận tâm của Vinacontrol TP. Hồ Chí Minh luôn sẵn sàng hỗ trợ doanh nghiệp trong việc tư vấn lập báo cáo kiểm toán năng lượng công khai, chính xác, khách quan . Một báo cáo kiểm toán năng lượng được xác lập với một tổ chức có uy tín và độc lập như Vinacontrol TP. Hồ Chí Minh là sự chủ động chứng minh việc tuân thủ các quy định của Chính phủ Việt Nam, các quốc gia trên thế giới, đồng thời thể hiện cam kết mạnh mẽ của doanh nghiệp hướng đến sự phát triển bền vững.